رحمت الله روندخراسان زمینسالمه نگاری نو با پیدایی شیوه های ستاتیک، نجوم و ریاضی برای ثبت سرگذشت تاریخی که در بایگانی های باستانی شرح یافته است، آغاز می یابد۰ بر, ...ادامه مطلب
ه گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به نقل از روابط عمومی بنیاد فردوسی، آیین رونمایی از سردیس فردوسی ساخته استاد افشین اسفندیاری، در آیینی، با همکاری سفارت ایران در فنلاند، بنیاد فردوسی و موسسه فردوسی توسی در بخش آسیا و آفریقای دانشگاه ه, ...ادامه مطلب
میراث مکتوب - موضع مقاومت و هویت طلبانه برخی از شاهنامه سرایان متاخر در برابر سیطره هنری و فکری فردوسی یکی از رویکردهای قابل تامل حماسه سرایان در برابر اعتبار و مقبولیت خیره کننده شاهنامه فردوسی است؛ آشوب شاه جهان آبادیی تورانی (م1199ق)، سراینده منظومه گمنام صولت فارقی از جمله این سرایندگان مدعی است که تلاش کرده است، مقبولیت خویش را با نفی فردوسی و شاهنامه اش و توهین و استهزا به دست آورد. این پژوهش مبتنی بر رویکرد نظری بلوم در نظریۀ «اضطراب تاثیر» تلاش کرده است به نحوه تعامل خصمانه آشوب تورانی با فردوسی و شاهنامه بپردازد و از نتایج تحقیق برمی آید که غلبۀ زبان هجوآمیز و تحقیرآلود در منظومه صولت فاروقی نشانه عجز و ناتوانی سراینده در کسب مقبولیت عام و خاص و شکست در اعتباریابی و هویت مستقل در جریان شاهنامه سرایی در ایران است. متن کامل این مقاله نوشتۀ سیدعلی قاسم زاده و امید سُروری که در شمارۀ جدید آینۀ میراث (سال سیزدهم، شماره 2 (پیاپی 57)) منتشر شده است اینجا بخوانید. , ...ادامه مطلب
فردوسی به روایت داریوش آشوری، تورج دریایی، خالقی مطلق و چارلز ملوین فردوسی که به اثرش شاهنامه شناخته میشود، از برجستهترین سخنوران ایرانی است و به خاطر همین اثر، از او به عنوان بزرگترین سراینده پارسیگو یاد کردهاند. ابوالقاسم منصور که امروز او را به فردوسی میشناسیم، در سال ۳۱۹ شمسی به دنیا آمده و پیش از ۳۹۷ شمسی درگذشته است. بر اساس روایات مختلف، او دهقانزاده و زمینداری بود که همچون گذشتگانش و بنا به سنت، روایات اسطورهای ایرانزمین را از حفظ داشته است. شاهنامه را از بزرگترین حماسههای جهان، مهمترین مکتوب اندیشه سیاسی ایرانشهری در دوره اسلامی و حماسه ملی ایرانیان برشمردهاند. ضیاءالدین ابن اثیر، از ادبیان و راویان عمده عرب در قرن هفتم قمری، این اثر را از حیث ادبی و جامعیت زبانیاش، «قرآن ایرانیان» خوانده است. در سال ۲۰۱۰ هزارمین سالگرد نوشتهشدن شاهنامه از سوی دولت ایران و سازمان یونسکو جشن گرفته شد. شاهنامه اثری منظوم است که حدود پنجاههزار بیت در بحر متقارب دارد. درباره زمینههای شکلگیری این اثر ماندگار فارسی، , ...ادامه مطلب
این کتاب شامل سخنرانیهای استادان و دانشمندان ایرانی و کشورهای آسیای مرکزی و در مجموع شوروی سابق است که بخشی از آنها در همایش بینالمللیای که در تاریخ ۱۳ و ۱۴ ماه می سال ۲۰۰۸ در شهر آلماتی برگزار شد، ارائه گشته بود. برخی دیگر از مقالات این مجموعه را دکتر صفر عبدالله از زبان فارسی به روسی ترجمه کرده است. وی در مقدمهای که بر این مجموعه نوشته است، از جایگاه رفیع فردوسی و شاهنامه در فرهنگ ایران و جهان سخن رانده است. این مجموعه شامل ۲۹ مقاله بدین شرح است: ۱. «مقدمهای بر تاریخ ایران در زمان سامانیان»، شریف شکروف (روسیه)؛ ۲. «ایران و ایرانیان در شاهنامه»، منصور رستگار فسایی (ایران)؛ ۳. «روایت احمد ابن مجیدی دربارۀ فردوسی و فردوسی در ادبیات عرب»، تاجالدین مردانی (تاجیکستان)؛ ۴. «ایران و ایرانیان تا پدید آمدن حماسۀ ملی» علی محمدی (ایران)؛ ۵. «پژوهش اسطورهای زن در شاهنامه»، محمد حسین ادریسی؛ ۶. «بررسی سنن خانوادگی و آیین خانواده در شاهنامه»، احمد خاتمی (ایران)؛ ۷. «ابوالقاسم فردوسی طوسی سخن را به خدمت پرورش روحیۀ میهنی گرفت»، امیرحسین خنجی (ایران)؛ ۸. «جایکاه گیا,فردوسی رشد ...ادامه مطلب
میراث مکتوب - هجونامه، قطعهای است منسوب به فردوسی که میگویند در هجو سلطان محمود غزنوی سروده است. این بیتها در مقدمۀ شاهنامه در شرح زندگانی فردوسی در بخش روابط شاعر با سطان محمود غزنوی و یا در پایان شاهنامه درج شده است. تا آنجا که نگارنده دیده است، کمترین بیتهای هجونامه 6 بیت در چهارمقالۀ نظامی عروضی و بیشترین آنها، 140 بیت در نسخۀ مجلس دیده میشوند. البته نظامی عروضی خاطرنشان میسازد که هجونامه 100 بیت داشته که جز شش بیت «مندرس گشت» . اما ژول موهل به نسخهای از شاهنامه استناد میکند که در آن هجونامه 160 بیت داشته است، ولی ترجمۀ فرانسوی هجونامهای که او در دیباچۀ خود بر تصحیح شاهنامه آورده است، 91 بیت دارد. در مقدمۀ کهنترین نسخۀ شاهنامه که هجونامه را نیز در خود دارد، یعنی استانبول 731ق، هجونامه مشتمل است بر 25 بیت، اما عبدالرحمن بخارایی مشفقی، شاعر قرن دهم هجری که خود به هجویهسرایی علاقهمند بوده است، آنجا که میخواهد هجوهای خود را توجیه کند، مینویسد: «فردوسی که مقدم احجاب سخن است در مذمّت بُخل سلطان محمود غزنوی سیصد بیت مثنوی دارد». ولی او فقط چهار , ...ادامه مطلب